Sách Lễ Ký thể hiện sự cổ vũ đối với sinh hoạt tính dục nhưng ràng buộc nó trong các tiêu chuẩn cụ thể của tư tưởng Nho học với nhiều yêu cầu khiến con người hiện đại phải thấy bất ngờ.
Trong tứ thư ngũ kinh nổi tiếng của tư tưởng Nho học, Kinh lễ (còn gọi là Lễ ký) thuộc vào bộ ngũ kinh do Khổng Tử hiệu đính nhằm làm phương tiện duy trì ổn định và trật tự xã hội: “Không học Kinh lễ thì không biết đi đứng ở đời”. Cuốn sách này không chỉ ghi chép lại các lễ nghi, tập tục sinh hoạt mà còn đề cập đến chuẩn mực đời sống tình dục một nhà nho thời đó phải tuân theo.
Nho học tôn trọng nhu cầu tính dục, yêu đương của nam nữ. Ảnh minh họa.
Trên nhiều phương diện, tư tưởng trọng nam khinh nữ của Kinh lễ nói riêng và Nho học nói chung đã “chạm lòng tự trọng” các phái đẹp. Song, cần phải khẳng định rằng, Kinh lễ không kỳ thị phụ nữ, đồng thời cũng không phủ định quan hệ tính dục giữa nam và nữ, không coi chuyện ân ái vợ chồng là điều xấu hổ.
Sách Kinh lễ dẫn lời Khổng Tử: “Ẩm thực nam nữ, nhân đại dục tồn yên”, hàm nghĩa chuyện ăn uống, sinh hoạt tính dục nam nữ thuộc vào những dục vọng thiết yếu, tự nhiên giúp con người tồn tại. Nó cho thấy các nhà nho nhận định sinh hoạt tình dục không chỉ là ham muốn bình thường của con người mà còn là điều tất yếu, một loại trách nhiệm của đàn ông. Đó là trách nhiệm sinh con nối dòng:
Địa điểm “hoạt động”. Theo Lễ kinh, tất cả các hoạt động sinh hoạt tình dục nhất định phải được thực hiện và hoàn thành ở trên giường. Hành vi tình dục ở những địa điểm khác, ở ngoài phạm vi của chiếc giường, đều là việc xấu hổ, không hợp lễ nghi.
Nho học cho rằng sinh hoạt vợ chồng ngoài trong chốn phòng the là không hợp lễ. Ảnh minh họa.
Quy định “yêu đều”. Trồng tre thì phải khai mương, làm trai hai vợ phải thương cho đều. Lễ kí ghi rõ đàn ông nhất thiết phải có quan hệ ân ái với tất cả những người phụ nữ (thê, thiếp) của mình. Nếu như có sự qua quýt lạnh nhạt với bất kỳ ai trong số họ đều bị coi là một sai lầm không thể tha thứ.
Giới hạn tuổi tác. Trước khi thê thiếp tới tuổi 50, người làm chồng cách 5 ngày phải cùng vợ ân ái ít nhất một lần. Người chồng chỉ sau khi đã 60 tuổi mới có thể không cần thực hiện “trách nhiệm làm chồng” với vợ mình.
Sau khi ân ái, người làm hầu thiếp phải lập tức rời đi. Ảnh minh họa.
Phân biệt vợ lớn, vợ nhỏ. Sách Lễ kí quy định các nàng hầu thiếp (vợ nhỏ) sau khi ân ái cùng chồng xong nhất định phải rời đi, không được ngủ chung giường.
Từ góc nhìn của người hiện đại, có thể thấy một phần những quy tắc sinh hoạt tình dục Lễ kí quy định rất giáo điều, không chỉ khó chấp nhận đối với phụ nữ mà cùng làm khó cả cánh mày râu. Nếu tuân thủ nghiêm ngặt các chuẩn mực sách đề ra, các mối quan hệ nam nữ, sinh hoạt ân ái sẽ chỉ còn là trách nhiệm và nghĩa vụ nhàm chán, hoàn toàn đánh mất lạc thú. Thật khó để tưởng tượng các nhà nho mực thước thời đó đã phải chịu đựng những gì nếu thật sự tuân theo những giáo huấn kinh điển này.
Theo Nguyễn Nguyễn – Lifestyle
