Hơn 70 năm sáng tác, người nhạc sĩ “cây cao bóng cả” Phan Huỳnh Điểu đã để lại cho đời một gia tài âm nhạc đa dạng và một nỗi tiếc thương vô hạn khi ông ra đi.

Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu, tác giả của bài hát nổi tiếng “Bóng cây Kơ nia”, người được cho là “con chim vàng của nền âm nhạc Việt Nam” đã trút hơi thở cuối cùng vào sáng nay, 29/6 để lại một gia tài âm nhạc đồ sộ thuộc nhiều mảng đề tài khác nhau từ cách mạng, trữ tình đến các ca khúc thiếu nhi.

“Con chim vàng” của nền âm nhạc Việt Nam

Nền âm nhạc đương đại Việt Nam ghi nhận sự đóng góp của nhiều nhạc sĩ lớn với số lượng sáng tác đồ sộ nhưng người được mệnh danh là “con chim vàng” thì chỉ có Phan Huỳnh Điểu. Ông giải thích rằng, chữ “Huỳnh” không phải họ Huỳnh mà có nghĩa là vàng, còn “Điểu” là chim, cha mẹ ông muốn sau này ông sẽ trở thành một con chim vàng, chí ít là của gia đình. Thế nhưng Phan Huỳnh Điểu lại sớm bay cao và nổi bật khắp bầu trời âm nhạc để rồi trở thành một “con chim vàng” của cả nước, cây đại thụ trong nền âm nhạc cách mạng và cả trữ tình.

Hơn 70 năm sáng tác, Phan Huỳnh Điểu để lại cho đời một gia tài âm nhạc đa dạng. Từ tác phẩm đầu tay là bản truyện ca mang tên Trầu cau (1940) đến Đoàn giải phóng quân (1945) hay đến những bài hát sau này như “Bóng cây Kơ nia”, “Những ánh sao đêm”, “Nhớ ơn Hồ Chủ Tịch”… Phan Huỳnh Điểu đã sáng tác được tất cả ngót 100 bài, trong đó có nhiều bài hát là sự đồng điệu giữa tâm hồn ông với tâm hồn các thi sĩ. Ông được đánh giá là hợp với các sáng tác của nữ nhà thơ Xuân Quỳnh khi phổ nhạc nhiều sáng tác của bà như “Thuyền và biển” hay “Thơ tình cuối mùa thu”.

Dù cho đại đa số sáng tác của Phan Huỳnh Điểu đều thuộc dòng nhạc đỏ nhưng âm điệu trong ca khúc lại không hề khô cứng mà luôn chất chứa tình cảm và giàu tính trữ tình. Thế nên nhiều bài hát ông đi cùng năm tháng, thậm chí còn được giới trẻ và người lao động hiện tại yêu thích. Bài hát “Những ánh sao đêm” về đề tài xây dựng của Phan Huỳnh Điểu thậm chí không cần phối mới vẫn luôn được giới kỹ sư, người làm công trường coi như ca khúc của ngành mình. Không quá khí nói rằng Phan Huỳnh Điểu là người đã tự cách tân âm nhạc của mình. Ông luôn có chủ ý viết nhạc sao cho thông điệp được lan tỏa tất cả mọi người và ai nghe cũng thấy không xa lạ cảm xúc. Chính điều đó khiến Phan Huỳnh Điểu được xem như một “con chim vàng” chẳng những hót hay mà còn hót cho nhiều người, nhiều thế hệ.

Biến sự hư cấu thành điều giản dị, chân thành

Tác giả của “Sợi nhớ sợi thương” từng chia sẻ “Nghệ thuật có từ hư cấu, nghĩa là biến những điều không có thành có”. Lãng mạn hóa mọi thứ là đặc trưng âm nhạc của Phan Huỳnh Điểu thế nhưng điều làm ông khác biệt và giúp ông có chỗ đứng trong nhạc đỏ là ông luôn biết biến những điều tưởng như hư cấu trở nên giản dị, chân thành đến mức lạ thường. Nghe nhạc của Phan Huỳnh Điểu, người yêu nhạc dễ dàng nhận thấy điểm tương đồng, mỗi nốt nhạc hay lời ca lại hiện lên hình ảnh quen thuộc như bến nước, như ánh sao, như bóng cây,… Vị nhạc sĩ sinh năm 1924 lãng mạn tất cả những điều xung quanh mình thông qua lăng kính giản dị, chân phương của một nhạc sĩ mà mỗi bước chân đi là một bước đồng hành cùng dân tộc.

Phan Huỳnh Điểu viết được cả nhạc cho thiếu nhi cũng chính nhờ sự chân thành trong tính cách và phong cách âm nhạc. Một vài ca khúc của ông như “Đội kèn tí hon” hay “Những em bé ngoan” được nhiều thế hệ em nhỏ yêu thích và hiện nay vẫn được giảng dạy trong môi trường giáo dục. Phan Huỳnh Điều tuyệt nhiên không bao giờ chấp nhận sự hời hợt, hay “mậu dịch” trong âm nhạc, dù là viết về chiến sĩ, về nét đẹp văn hóa hay về trẻ em thì ông vẫn luôn ý thực giữ sự hồn nhiên, chân chất trong nghệ thuật. Đó cũng là điều để Phan Huỳnh Điểu được nhớ tới và đánh giá cao.

Vị nhạc sĩ coi tình yêu là “báu vật của đời”

Tình yêu được xem là sợi chỉ đỏ xuyên suốt sự nghiệp sáng tác âm nhạc của Phan Huỳnh Điều. Ông từng nhiều lần chia sẻ với báo giới rằng: “Nếu bạn không có tình yêu với bất cứ điều gì, tôi tin bạn cũng không thể tìm được nụ cười cho chính mình”. Là một người phong lưu, Phan Huỳnh Điểu từng ôm cây đàn đi khắp chiến trường và được nhiều cô gái coi là một chàng trai lý tưởng. Thế nhưng những bóng hồng đi qua cuộc đời, ông chỉ xem như những cơn sóng cảm xúc êm dịu trong sáng đủ để cho những sáng tác âm nhạc thấm đượm sự nồng nàn, thiết tha. Còn sự chung thủy Phan Huỳnh Điểu vẫn dành trọn cho tình yêu lớn nhất của cuộc đời mình.

Tình yêu trong các sáng tác của Phan Huỳnh Điểu được đặt trong nhiều hoàn cảnh khác nhau, có tình yêu ở chiến trường, có tình yêu thời bình nhưng điểm chung là đều thể hiện sự lạc quan, ước mơ về một tương lai tươi sáng tốt đẹp hơn. Phan Huỳnh Điểu trở thành một trong những người viết tình ca hay nhất thế kỷ, người nuôi dưỡng niềm tin hy vọng cho biết bao thế hệ những người yêu nhạc. Phan Huỳnh Điểu, vị nhạc sĩ gạo cội của nền âm nhạc đương đại Việt Nam đã ra đi nhưng những sáng tác của ông vẫn đi cùng năm tháng

Theo emdep.vn/Lifestyle