Mặc dù đã diễn ra từ năm 1974, nhưng đến tận ngày hôm nay, buổi biểu diễn mang tên “Âm tiết số 0” của nữ nghệ sĩ Marina Abramovic, với mục đích tìm hiểu về lòng tin và sự tàn bạo của loài người, vẫn được chia sẻ rộng rãi trên khắp các mạng xã hội
Những ngày qua, người dùng mạng Việt Nam liên tục truyền tay nhau câu chuyện về “1 tác phẩm, cũng là 1 cuộc thử nghiệm về lòng tin của con người”, mà trong đó, nhân vật chính là 1 người phụ nữ có tên Marina. Nhưng ít ai biết, đó là câu chuyện về phép thử lòng tin rất nổi tiếng từ cách đây 40 năm của nghệ sĩ Marina.
Cô đứng giữa đám đông, xếp xung quanh mình 72 món đồ vật, từ chiếc lông vũ mỏng manh cho tới dao găm và khẩu súng lục đã lên đạn. Sau đó, cô cho phép đám đông làm bất cứ điều gì với mình và cam kết rằng sẽ không hề kiện cáo.
Và kết cục mà Marina phải chịu đựng quả thực đã vượt quá cả suy nghĩ của chính cô cùng hàng triệu người dân trên toàn thế giới.
Câu chuyện đã hé lộ những điều khủng khiếp về cái gọi là “lòng người”, chứng tỏ dưới những hoàn cảnh “bất thường”, con người sẽ DỄ DÀNG hãm hại nhau đến mức nào khi họ có cơ hội.
Mặc dù được chia sẻ rộng rãi trên khắp mạng xã hội và diễn đàn, tuy nhiên, ít ai biết được câu chuyện cũng như hoàn cảnh mà cuộc thử nghiệm về lòng tin của con người này được diễn ra.
Trên thực tế, câu chuyện trên được mang tên “Âm tiết số 0” – 1 kiệt tác để đời của Marina Abramovic, nghệ sĩ biểu diễn nổi tiếng với những buổi thí nghiệm khám phá tâm lý con người. Mặc dù đã được nghệ sĩ Marina thực hiện cách đây 40 năm nhưng cho đến nay nó vẫn gây ám ảnh cho người đọc, đồng thời, chứng minh được sự đúng đắn ở cả ngoài đời thực và trên thế giới ảo.
Khi buổi thí nghiệm được diễn ra năm 1974, không một ai, kể cả bản thân cô nghệ sĩ trẻ 28 tuổi Marina biết được chuyện gì sẽ xảy ra. Marina đứng giữa đám đông, xếp xung quanh mình 72 món đồ vật, từ chiếc lông vũ mỏng manh cho tới dao găm và khẩu súng lục đã lên đạn.
Cô nói rằng sẽ đứng im trong 6 giờ, ai muốn làm gì cũng được, Marina đã cam kết trước rằng sẽ không có kiện cáo hay bất cứ điều gì liên quan đến pháp luật xảy ra, và điều đó đã làm đám đông yên lòng để có thể bộc lộ sự hung tàn.
Ban đầu, tất cả khán giả đều nhút nhát và nhẹ nhàng, họ chỉ vuốt ve cô bằng chiếc lông vũ, chải tóc bằng cái lược nhỏ. Nhưng bạo lực dần tăng lên từng giây khi đám đông bắt đầu cắt nát quần áo của Marina, ghim cành hoa hồng lên cơ thể, tát, đánh, dí súng vào đầu. “Âm tiết số 0” đã trở thành những giai điệu hung hăng và chết chóc.
“Nếu bạn để mặc cho đám đông quyết định sự sống chết của chính mình, thì đến lúc nào đó, họ sẽ giết bạn”, Marina chia sẻ sau buổi diễn với những vết thương tràn ngập cơ thể.
“Sau khi kết thúc 6 tiếng, tôi cử động, tôi bước về phía họ, tất cả mọi người đều bỏ chạy, họ sợ phải đối mặt với tôi”.
Buổi biểu diễn ám ảnh của Marina đã tiết lộ những góc tăm tối của con người, cũng giống như thí nghiệp nhà tù Stanford của Philip Zimbardo hay thí nghiệm vâng lời của Stanley Milgram, Marina đã chứng minh được rằng con người sẵn sàng làm hại đồng loại nếu người đó không có khả năng chống cự.
Đám đông reo hò và sự bất lực của nạn nhân – chính là kích thích tố để những khán giả của Marina đối mặt với sự hung tàn tăm tối nhất của mình.
Tấm ảnh nổi tiếng trong buổi diễn “Âm tiết số 0” của nữ nghệ sĩ Marina.
“Âm tiết số 0” của Marina Abramovic vẫn vang vọng đến tận ngày hôm nay, khiến cho những người đọc về nó suy ngẫm xem liệu mình có hành động như đám đông điên cuồng năm nào hay không. Nhưng nếu bỏ qua lông vũ và dao găm, chỉ có internet và bàn phím, liệu bạn có chắc rằng mình chưa từng cùng đám đông làm tổn thương ai đó chỉ bằng những con chữ?
Bên cạnh tác phẩm kinh điển kể trên, nữ nghệ sĩ Marina Abramovic – Người năm nay đã bước sang tuổi 68 – còn nhiều buổi biểu diễn thí nghiệm tâm lý khác trên khắp thế giới
Trong tác phẩm “Nghệ sĩ là hiện tại” năm 2010 tại New York, Mỹ, bà Marina đã ngồi im lặng liên tục 736 giờ đồng hồ (1 tháng), đám đông được mời vào lần lượt từng người, ngồi đối diện và nhìn thẳng vào mắt nữ nghệ sĩ, và nhiều người đã bật khóc. Nhưng đa số họ đều không lý giải tại sao mình lại rơi nước mắt.
Bà Marina Abramovic trong buổi diễn “Nghệ sĩ là hiện tại” năm 2010.
Theo Trí thức trẻ
