Tháng 8 hàng năm, thổ dân da dỏ tại Mỹ sẽ tập trung tại những cụm đồi quanh dòng sông Little Big Horn, dựng lều teepees và tham dự đua ngựa, cưỡi bò cùng đêm pow vow trong lễ hội Crow Fair và Rodeo truyền thống.
Hàng năm, cứ vào độ tháng tám, những cụm đồi xung quanh khu vực sông Little Big Horn(Montana, Mỹ) lại biến thành “thủ đô lều teepees trên toàn thế giới” với sự tập trung của hàng ngàn chiếc lều teepees của thổ dân da đỏ bộ tộc Crow cùng hàng trăm con ngựa đến tham dự lễ hội Crow Fair và Rodeo, lễ hội truyền thống của người da dỏ tại Mỹ từ hơn 1 thế kỷ nay.
Crow Fair và Rodeo được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1904, kéo dài trong suốt tuần thứ 3 của tháng 8 và là một trong những ngày lễ lớn, hội tụ đông đảo các bộ tộc thổ dân da đỏ, những chủ nhân đầu tiên của nước Mỹ, đến tham dự. Lễ hội nổi bật với những bộ trang phục truyền thống đầy màu sắc, những vũ khúc và các điệu múa thổ dân độc đáo, các cuộc đua ngựa hào hứng, cuộc thi bắt bò (rodeo) sôi động và hội pow vow sôi nổi.
Phát sinh từ thực tiến chăn nuôi gia súc, Rodeo đã dần trở thành môn thi thể thao cưỡi và bắt bò nổi tiếng trên nhiều quốc gia như Tây Ban Nha, Mexico, Nam Mỹ, Úc, New Zealand, Canada và cả nước Mỹ. Với người thổ dân da đỏ, ngày hội Crow Fair và Rodeo cũng là một “sân tập” quan trọng cho những ngôi sao rodeo tương lai của bộ tộc. Các chàng rodeo trẻ sẽ được học cách điều khiển dây thừng trong ngày hội này, rèn luyện trong các cuộc đấu để chuẩn bị cho việc trở thành một rodeo chuyên nghiệp trong những trận thi đấu quốc tế.
Nhiều người vẫn lầm tưởng rằng thế giới rodeo hoàn toàn thuộc về những chàng cao bồi da trắng. Trên thực tế, người da đỏ chính là những bậc thầy trên lưng ngựa với kinh nghiệm được mài dũa và tôi luyện trải qua hàng trăm năm. Họ có mỗi liên hệ đặc biệt với loài ngựa vì đó chính là cách họ sống.
Cuộc đua ngựa tiếp sức của người thổ dân da đỏ không có chỗ cho những kẻ yếu tim. Trong thế giới của nó, chỉ có những tay nài ngựa không biết đến sự sợ hãi cưỡi ngựa không yên cương, phóng như bay quanh đấu trường hình bầu dục và phải đổi ngựa ngay khi chúng còn đang phóng nước đại. Tại cuối mỗi vòng đua, kỵ mã sẽ phải nhảy xuống đất trong tích tắc rồi bật người lên lưng con ngựa chạy cho vòng đua tiếp theo.
Cách thức đua ngựa này gợi lại hình bóng của những chiến binh da đỏ thủa xa xưa khi họ phóng như bay vào trong lều trại của kẻ địch và cướp ngựa đem về. Trong tập tục của người da đỏ cổ xưa, đó là dấu ấn của lòng quả cảm và anh hùng, vì khi bạn xông vào kẻ thù, liều mình sinh tử, bạn biết được đâu là giới hạn cuối cùng của mình.
Các tay nài trong cuộc đua tiếp sức trên lưng ngựa của người thổ dân không được trang bị mũ bảo hiểm, yên ngựa, kính bảo hộ hay bất cứ vật dụng nào mà người xã hội hiện đại tin rằng cần phải có để tránh rủi ro trong các cuộc đua thể thao. Theo triết lý của người da đỏ, mỗi việc bạn làm đều chứa đựng rất nhiều rủi ro nhưng sự can đảm và quyết đoán sẽ giúp bạn làm chủ được tất cả.
Người da đỏ dành cả ngày cho các cuộc đua ngựa và thi cưỡi bò, nhưng khi mặt trời lặn, các hoạt động thi đấu sẽ nhường chỗ cho hội pow vow, tiếng hát, nhịp trống và các điệu múa truyền thống. Những chàng rodeo đi chơi hội không chỉ chuẩn bị yên ngựa mà còn mang theo trang phục múa và chiếc trống của riêng mình.
Vào buổi tối, âm nhạc sẽ lan tỏa khắp cả khu lều trại. Người thổ dân hát những hát của người thổ dân bằng ngôn ngữ riêng của bộ tộc, tham dự đêm hội pow vow đúng như tập tục đã kéo dài từ hơn 100 năm nay. Sau một đêm hội náo nhiệt, tất cả mọi người trở về căn lều teepees của mình nghỉ ngơi và chờ đợi cho ngày vui tiếp theo sẽ đến khi bình minh ló rạng.
Nguyễn Phương