Miền Nam, đặc biệt là 13 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long được mệnh danh “ vựa lúa của cả nước”. Ở đây có nhiều loại trái cây nổi tiếng như măng cụt, sầu riêng, xoài… và nguồn hải sản dồi dào, nên đã hình thành nhiều món ngon rất đặc trưng.
Món ăn Nam bộ có những món khai vị, món mặn, các lọai canh và món tráng miệng. Đặc điểm trong cách pha chế của người miền Nam là dùng khá nhiều đường nên các món ăn thường có vị ngọt.
Những món khai vị của Nam bộ có thể kể đến như các loại gỏi, gỏi cuốn tôm thịt, chả giò… Các món mặn thì có cá kho tộ, cá bống mú chưng, cá trạch xào lăn, thịt kho hột vịt nước dừa – đây cũng là món ăn không thể thiếu trong những ngày Tết ở miền Nam. Các món canh cũng đa dạng không kém như canh khoai mỡ, canh nghêu nấu với hẹ,…. Đặc biệt là canh chua cá lóc, cá tra, cá Basa – đây cũng là món canh đặc thù mà hầu như người Nam bộ nào cũng ưa chuộng và luôn được hiện diện trong những bữa cơm mời khách.
Riêng các món tráng miệng có thể nhắc đến một số bánh đặc trưng như bánh bò, bánh da lợn, bánh chuối, xôi sầu riêng và các loại chè; trong đó, đặc biệt nhất là chè bà ba- một loại chè ăn rất bổ và giải nhiệt, được nấu với các thành phần gồm đậu xanh, dừa, khoai lang, bột bán. Có lẽ vì Nam bộ có rất nhiều dừa (tập trung nhiều nhất ở Bến Tre), nên hầu như trong tất cả các món ăn nói trên đều có sự hiện diện của dừa bằng nhiều hình thức.
Không chỉ chế biến các món ăn đặc trưng từ nguyên liệu tươi sống tại địa phương, như món lươn um lá nhàu, cá lóc nướng trui, người dân Nam bộ còn có các món mắm rất ngon và độc đáo như mắm cá sặc, cá linh, cá lóc. Những lọai mắm này thường được chưng, kho hay nấu nước dùng ăn với bún (như món bún mắm tôm thịt hoặc lẫu mắm).Nói đến mắm, không thể không nhắc đến Châu Đốc- một tỉnh gần giáp ranh biên giới Campuchia, Các món mắm ở đây không chỉ hấp dẫn nhiều người ở vùng khác, mà còn được nhiều du khách, việt kiều mua mang về làm quà.
Ngày nay, trong giai đoạn hội nhập với thế giới, nhiều món ngon của các nước đã du nhập vào VN và ngược lại, những món ngon của Nam bộ cũng được giới thiệu với khách quốc tế đến VN, thông qua những quán nhỏ, nhà hàng bậc trung và vào cả khách sạn 5 sao.. .
Ngoài ra, món ngon Nam bộ cũng bắt đầu đi xa, ra đến các nước, thông qua sự chế biến khéo léo của những đầu bếp nổi tiếng trong những tuần lễ món ăn VN hoặc trong những dịp giao lưu văn hóa, ẩm thực tại các nước Singapore, Thái Lan, Myanmar, Malaysia, Hàn Quốc…. Đặc biệt, ông Martin Yan – bậc thầy về ẩm thực thế giới, trong dịp đến VN cũng đã quan tâm và chế biến, giới thiệu những món ngon của Nam bộ với khách nước ngoài.
Không chỉ làm hài lòng khẩu vị của du khách các nước châu Á, một số món ngon Nam bộ còn được khách châu Âu –vốn có khẩu vị khác lạ đón nhận nhiệt tình. Đáng nói hơn, từ những món như chả giò, canh chua mà khách châu Âu đã dùng được nước mắm- một lọai nước chấm độc đáo của người VN, thọat đầu rất khó ăn, nhưng khi đã dùng được thì lại… “ghiền”.
Không chỉ dừng lại ở những món ăn truyền thống này, các đầu bếp còn sáng tạo và phát triển thêm những món Nam bộ độc đáo khác, để vừa giữ được nét đặc trưng của người Nam bộ, lại vừa mang hơi thở hiện đại – phù hợp với khẩu vị của người châu Âu. Đáng kể hơn, tận dụng nguồn nguyên liệu tôm sú dồi dào ở miền Nam, các đầu bếp đã cho ra đời hàng loạt những món tôm ngon, như tôm xào với rau húng quế, tôm chiên mè, tôm nướng, chạo tôm, cơm chiên tôm sú với tỏi chiên dòn,.. và đã thu hút được ngày càng nhiều khách châu Âu đến với các món ăn Nam bộ.
Trúc Thụy
