Ngày 23/2/2020, Loại hình nghệ thuật Ca Trù lần đầu tiên được Google tôn vinh trên trang chủ Google.com.vn qua biểu tượng Doodle nhân ngày Giỗ tổ nghiệp Ca Trù (23/2).
Đây là một trong những hoạt động của Google góp phần bảo tồn di sản văn hoá phi vật thể tại Việt Nam trong thời gian qua.
Biểu tượng Google Doodle tôn vinh Ca Trù trên trang chủ Google Tiếng Việt (Google.com.vn) ngày 23/2
Ca Trù thuộc thể loại âm nhạc dân gian độc đáo của Việt Nam, thịnh hành vào thế kỷ 15 ở khu vực Bắc Bộ Việt Nam. Ca Trù là loại hình hát thơ tinh tế và công phu, dùng lời ca viết theo các thể thơ truyền thống của Việt Nam. Ca Trù có 56 thể thức hoặc giai điệu khác nhau, được gọi là thể cách, nhằm đáp ứng các mục đích xã hội khác nhau, bao gồm hát thờ, hát chơi, hát hoàng cung và hát thi. Hàng năm, Lễ Giỗ tổ nghiệp Ca Trù sẽ được tổ chức vào tháng đầu tiên của Lịch Âm. Năm 2020, Lễ Giỗ tổ nghiệp Ca Trù vào ngày 23/2.
Biểu tượng Doodle Ca Trù minh họa hình ảnh của một chầu hát điển hình với 3 thành viên: nữ ca sĩ gọi là “đào” hay “ca nương” vừa sử dụng kỹ thuật cột hơi và ngân rung để tạo ra thanh âm độc đáo theo lối hát thơ, vừa gõ bộ phách (nhạc cụ hình hộp nhỏ bằng gỗ) lấy nhịp, một “kép” nam đệm đàn đáy và một “quan viên”, thường là tác giả bài hát, đánh trống chầu để chấm câu và biểu lộ sự tán thưởng đối với bài hát. Ca Trù thường được trình diễn trong không gian tương đối nhỏ. “Đào” hát ngồi trên chiếu ở giữa, “kép” và “quan viên” ngồi chếch sang hai bên.
Ca Trù phản ánh văn hóa, tín ngưỡng và hệ tư tưởng của người Việt thế hệ trước. Đây là một hình thức nghệ thuật dân gian truyền thống đại diện cho những thay đổi xã hội trong đời sống địa phương theo thời gian. Tuy nhiên, chiến tranh liên tiếp và sự lạnh nhạt của công chúng đã khiến cho Ca Trù đối mặt với nguy cơ thất truyền trong suốt thế kỷ 20. Vào tháng 10 năm 2009, Ca Trù được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể Cần được Bảo vệ Khẩn cấp. Nhằm bảo tồn thể loại nghệ thuật truyền thống độc đáo này, việc nhen nhóm lại hứng thú cũng như sự trân trọng của thế hệ trẻ dành cho Ca Trù rất quan trọng.
Biểu tượng Google Doodle tôn vinh Ca Trù trên trang chủ Google Tiếng Việt (Google.com.vn) ngày 23/2
Thể loại nghệ thuật này gần đây đã được hồi sinh nhờ vào nỗ lực tập trung của các tổ chức Nhà nước và các đơn vị quốc tế, thường được biểu diễn tại các phường Ca Trù hoặc các lễ hội thường niên. Qua việc tôn vinh nghệ thuật Ca Trù với biểu tượng Doodle, Google mong muốn nâng cao nhận thức và sự quan tâm của công chúng đối với những nghệ thuật dân gian truyền thống đang có nguy cơ biến mất, nhắc nhở thế hệ trẻ luôn nhớ về cội nguồn.
Với Doodle biểu tượng Ca Trù, một lần nữa Google muốn mang lại cho người xem cảm giác tự hào và tinh thần dân tộc, khuyến khích thế hệ trẻ khám phá nền văn hóa nghệ thuật truyền thống với các di sản phong phú của Việt Nam, và khơi gợi lên sự quan tâm của cộng đồng quốc tế về loại hình nghệ thuật truyền thống độc đáo này.
“Ca Trù là một di sản nghệ thuật độc đáo, rất đặc sắc, và là một sáng tạo có một không hai của người Việt. Mặc dù trước những năm 1945, Ca Trù đã bị mang tiếng oan một thời gian khá dài, có lúc gần như đã sa vào nguy cơ mai một. Đến nay, Ca Trù đã được trả lại giá trị cao đẹp vốn có, tham gia vào dòng chảy của văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xứng đáng được UNESCO vinh danh là Di sản Văn hóa Phi vật thể của nhân loại cần được bảo vệ khẩn cấp. Rất cám ơn Google đưa Ca Trù như một ‘thương hiệu’, góp phần quảng bá những giá trị độc đáo của Ca Trù.” – .GS TSKH Tô Ngọc Thanh, Chuyên gia nghiên cứu âm nhạc dân tộc.
Google Doodle là những biểu tượng đặc biệt, thay thế tạm thời cho biểu tượng Google trên trang chủ Google.com (hay Google Tiếng Việt – Google.com.vn) nhằm chào mừng các ngày lễ lớn, các sự kiện, thành tựu và nhân vật có đóng góp quan trọng ở nhiều lĩnh vực cho cộng đồng ở đất nước mình, hay cho nhân loại. Trên trang chủ Google Tiếng Việt (Google.com.vn) từ năm 2003 đến nay đã có nhiều tác phẩm Doodle như cách mà Google tôn vinh nét văn hoá đặc trưng tại Việt Nam cũng như kỷ niệm những ngày lễ truyền thống như Ngày Nhà Giáo Việt Nam, Tết Trung Thu, Tết Nguyên Đán, Ngày Quốc Khánh, các nhân vật đặc biệt như nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, nhà thơ Xuân Quỳnh, hoạ sĩ Bùi Xuân Phái…
T. D/Lifestyle
