Nhân ngày thế giới phòng chống AIDS (1-12) và hưởng ứng tháng hành động quốc gia phòng chống HIV/AIDS, Hội phòng chống HIV/AIDS TP.HCM, Câu lạc bộ Bầu Trời Xanh, Phòng khám Nhà Mình tổ chức đêm hội ngộ “Cảm xúc 30 năm”, tại Asiana Plaza (45-47 Phan Đăng Lưu, quận Bình Thạnh, TP.HCM). Sự kiện được dồng hành của Cục phòng chống HIV/AIDS – Bộ Y Tế, dự án Healthy Market – tổ chức Path, Công ty truyền thông Dreammer. Đây là một trong những hoạt động chính nằm trong khuôn khổ Chiến dịch “Cảm xúc 30 năm”.

Đồng hành cùng hoạt động cộng đồng này có các văn nghệ sĩ: NSƯT Trịnh Kim Chi, diễn viên Đình Toàn, diễn viên Quang Thảo, nhà báo Lê Phước Lập, HH Trương Thị May, Người mẫu Minh Tú, AHHV Kim Duyên, đạo diễn Ngọc Duyên, đạo diễn Thái Huỳnh, ca sĩ Phương Anh Idol, ca sĩ Thanh Nga The Voice, nhóm 135…  

Đêm hội ngộ “Cảm xúc 30 năm” là một đêm triển lãm những kỷ vật, những công trình, tài liệu và cả những hình ảnh người sống với HIV trong suốt nhiều năm qua vươn lên, vượt qua để có được những điều tốt đẹp hôm nay. 

Triển lãm sẽ giới thiệu đến công chúng hơn 30 vật phẩm, gắn liền với những câu chuyện như: Giấy xét nghiệm, bình sữa, ghế bố, sổ khám bệnh, nồi cơm điện, cặp nhẫn, thẻ bảo hiểm y tế, bông gòn, chai thủy tinh, cái kéo… 

“Em làm mẹ không thành, nghĩ cũng thấy xấu hổ với con của mình, người ta đẻ con cho con bú mẹ thiêng liêng lắm còn em thì việc đơn giản đó cũng không làm tròn trách nhiệm được. Nghĩ đến lời bác sĩ dặn di dặn lại là phải cho bé bú bình để bảo vệ con tốt nhất thì lòng dạ nhói nhói. Cũng may ông trời nghe được tiếng lòng nên bé âm tính”, tâm sự của một người mẹ dương tính không thể cho con bú sữa mẹ mà phải bú bình.

Còn bạn H. tâm sự: “Nhìn nó tưởng nấu cơm trong bệnh viện, hồi đó lúc nước mình chưa có thuốc trong khi nước ngoài có thuốc. Để không chết nên chúng tôi thành lập nhóm câu lạc bộ thuốc, nồi cơm điện này để đựng thuốc vượt biên giới bằng đường bộ mà không bị phát hiện, rồi đem về chia cho anh em”.

“Lúc trước ai dính HIV mà chết thì đa phần người nhà không ai dám tới gần, rồi máu các lỗ trên người cứ chạy ra càng làm cho ai cũng sợ. Tụi tui tụ lại tắm rửa xác sạch sẽ, dùng bông gòn nhét vào các lỗ. Tụi tui đơn giản lắm nghĩ là bây giờ mình không làm thì ai làm, sống không sung sướng rồi cũng để chết ám ảnh vậy luôn à. Rồi bây giờ mình tốt đi rồi sau có người làm lại cho mình. Anh em tụi tui sống không quen biết nhau nhưng cứ ai dính HIV mà chết là thành bạn liền à”, một bạn trong nhóm tư vấn cộng đồng chia sẻ liên quan đến vật phẩm trưng bày là bông gòn.

“Chính cây kéo này đã đâm lủng tim bạn gái em rồi. Em giờ nhìn nó không hận thù mà chỉ muốn mọi người đừng ác với nhau quá, không thương thì cũng đừng ác hại nhau. Bạn gái em lúc trước làm gái bị si đa, mà làm gái là để kiếm tiền mổ tim cho ông bà già. Khi xong hết thì chính ông bà già bị hàng xóm cười chê nên lên lại cơn tim mà chết, hàng xóm suốt ngày ném phân bò vào nhà, bạn gái em uống say tự lấy kéo đâm lủng tim tự tử”, tâm sự của một bạn nam có người yêu có HIV tự tử.

Hòa trong không gian này là âm nhạc. Chương trình mang đến các ca khúc:  Nếu chỉ còn một ngày để sống (Hoài An), Tôi tìm thấy tôi (Thái Huỳnh), Lời hứa (Kỳ Phương), Bình An (Tăng Nhật Tuệ), Dòng thời gian (Nguyễn Hải Phong), Tám chữ có (Lê Cát Trọng Lý), Yêu Người Yêu Đời (Lê Hựu Hà)… qua phần thể hiện của các ca sĩ đã đồng hành với các hoạt động của cộng đồng trong nhiều năm qua như: Thanh Nga The Voice, Phương Anh Idol, Đỗ Trường Hải, Nhóm 135. Đặc biệt có vũ công Đình Lộc và Xuân Thảo lần đầu tham gia. 

Đạo diễn Thái Huỳnh cho biết: “Triển lãm này sẽ đánh mạnh vào yếu tố thị giác thông qua nghệ thuật sắp đặt. Có một số vật phẩm người xem có thể hơi ghê sợ nhưng thực tế câu chuyện bên trong còn ghê sợ hơn những cái mình được nhìn nữa. Do năm nay chọn tông màu chủ đạo là trắng nên các vật phẩm sẽ được trưng bày trên nền trắng. Tâm điểm của phần triển lãm là nhật ký 30 năm, được đặt ở vị trí trung tâm của sân khấu”.  

Đây sẽ là không gian cho mọi người gồm cả nhân viên y tế, cán bộ chương trình, anh chị em trong cộng đồng, văn nghệ sĩ, cùng ngồi lại bên nhau như những con người đã cùng nhau san sẻ những yêu thương, không còn là bác sỹ hay người bệnh, không còn là tôi và anh, mà chỉ có chúng ta, không ai một mình và không còn khoảng cách.

Anh Nguyễn Anh Phong – Phó chủ tịch Hội phòng chống HIV/AIDS TP.HCM, cho biết: “Hiện giờ, tôi nhận rất nhiều tài liệu, sản phẩm của đội nhóm, viết hoặc dịch sách ở thập niên 1995-2000 về phòng chống AIDS. Với nhiều người nó không có giá trị nhưng với những người trong cộng đồng, nó là cả một gia tài họ gửi về để trưng bày. 

Triển lãm bắt đầu bằng tờ giấy xét nghiệm bởi vì tờ giấy xét nghiệm HIV là cánh cửa, bước ngoặc bắt đầu những biến cố trong cuộc đời người nhiễm HIV và kết thúc là đống hủ thuốc, thể hiện người nhiễm HIV phải uống bao nhiêu đó thuốc trong suốt bao năm qua và họ uống suốt đời. Và để có đống thuốc đó phải có sự hỗ trợ từ bác sĩ, từ các nguồn lực xã hội hỗ trợ”. 

“Triển lãm lần này là tiếng nói của cộng đồng 60-70%, là những câu chuyện của cộng đồng chia sẻ, thể hiện cảm xúc của cộng đồng nhiều hơn, để cho thấy họ đã đạt được thành công nhất định trong cuộc sống mặc dù là người nhiễm HIV. Họ chấp nhận xuất hiện hình ảnh lấy đó là động lực, tấm gương cho nhiều người khác. Đây cũng là một trong những giá trị chương trình muốn mang đến”, đạo diễn Thái Huỳnh nhấn mạnh. 

Năm 2020 đánh dấu cột mốc 30 năm kể từ khi ca nhiễm HIV đầu tiên tại Việt Nam được phát hiện. Đó là hành trình không chỉ riêng của những người sống với HIV mà còn với rất nhiều đoàn thể, ban ngành và cả những tổ chức, cá nhân đã đồng hành cùng họ trong công cuộc phòng chống HIV/AIDS. 

Sau 30 năm, những mảng màu u ám, bi quan ban đầu đã được xoá mờ và thay thế bằng những nỗ lực tích cực hơn. Những biện pháp điều trị, phòng ngừa lây nhiễm đã và đang giúp những người sống với HIV có được cuộc sống khoẻ mạnh hơn. Từ một cộng đồng bị phân biệt đối xử, dễ bị tổn thương và thiếu thốn những điều kiện sống cơ bản, giờ đây họ đã có thể có công việc ổn định, có cuộc sống gia đình mà không phải ám ảnh với việc lây nhiễm cho những người thân của mình. 

Chiến dịch với mục đích nhìn lại quãng đường cùng đồng hành bước tiếp đến tương lai với mục tiêu “chấm dứt AIDS tại Việt Nam” vào năm 2030, đích đến mà tất cả những con người, những tập thể đều mong đợi trong những năm qua.

T.D/Lifestyle