Chứng khoán không phải là nơi dễ kiếm tiền đối với những nhà đầu tư tay mơ lẫn chuyên nghiệp. Vào thời điểm thị trường gia tăng, nhiều nhà đầu tư may mắn mua vào thắng lớn đã vội khoe là mình “tài giỏi”. Tuy nhiên, chỉ sau vài phiên giảm điểm, số tài sản ấy lại bốc hơi nhanh chóng, thậm chí là thua lỗ nữa lại trở thành kẻ tội đồ. Chứng khoán có thể giúp bạn thăng hoa nhanh chóng, nhưng nếu không cẩn trọng thì khả năng lụi bại cũng rất bất ngờ.
Sau nhiều năm tham gia thị trường, người ta không còn gọi là đầu tư chứng khoán mà là chơi, thậm chí là chiến sàn chứng khoán. Chứng khoán nghe có vẻ như rất dễ kiếm tiền, nhưng cũng vô cùng khó khăn. Nhà đầu tư chỉ cần mở tài khoản, bỏ tiền vào mua cổ phiếu trên sàn, nếu giá tăng thì bán kiếm lời, còn giảm xem như thua lỗ.
Triệu kiểu chết trên sàn
Có những người đang làm ăn ngon, công việc ổn định, thu nhập cao khi dính vào chứng khoán đã bỏ hẳn việc làm công, để lao đầu vào chứng khoán nhằm tìm kiếm lợi nhuận kếch xù, nhanh chóng trong thời gian ngắn. Nếu thắng, xem như bạn gặp may mắn mua vào giá thấp, bán ở giá cao. Còn thua là khi bạn mua vào trên đỉnh, thị trường sụt giảm, đi xuống, tiền cứ thế bốc hơi khỏi tài khoản khiến bạn buồn phiền lo lắng, mất ăn, mất ngủ…Thị trường luôn luôn đúng và rất công bằng. Tiền dịch chuyển từ túi người này sang túi người khác chứ không bao giờ mất đi. Cho nên, số người thành công trên sàn chứng khoán chỉ chiếm khoảng 5%.
Chứng khoán là kẻ thù giấu mặt, có thể hạ gục nhà đầu tư bất cứ lúc nào. Buổi sáng giao dịch, chứng khoán có thể tăng nóng, đột biến, nhưng sang buổi chiều, nó cũng có thể bị sụt giảm mạnh khiếu người ta thua lỗ. Ranh giới giữa thắng và bại là rất mong manh. Ai mua đúng lúc cổ phiếu đang trên đà tăng thì có thể thắng rất đậm, nhưng chẳng may mua vào lúc có tin xấu, tiêu cực tác động vào lỗ rất cao. Ai mà sử dụng đòn bẩy tài chính cao, để kiếm lợi nhuận lớn không khéo còn thua lỗ nặng nề hơn. Thời gian qua, giá cổ phiếu đã tăng quá nóng vượt xa giá trị thực nên buộc phải điều chỉnh về mức hợp lý.
Vào thời điểm trước, thị trường tăng điểm ai cũng hưng phấn mua vào, bán ra liên tục. Dòng tiền xoay vòng từ nhóm cổ phiếu dẫn sóng là dầu khí, thủy sản, bất động sản, chứng khoán để kiếm lời. Tuy nhiên, thời gian gần đây, thị trường đã sụt giảm khá mạnh, có những phiên còn lao dốc không phanh làm nhiều nhà đầu tư rơi vào trạng thái hoảng loạn. Vì sao thị trường lại giảm cực mạnh trong khi toàn tin tốt xuất hiện, kinh tế ổn định, lãi suất giảm, nhiều doanh nghiệp có lợi nhuận cao? Thực tế, nền kinh tế trong nước vẫn tốt lên, nhưng khối ngoại đã bán ra rất mạnh đã tác động tiêu cực vào thị trường.
Các phân tích chỉ ra rằng, thị trường giảm mạnh nhiều phiên liên tiếp đã chính thức xác nhận gẫy đà tăng và sự thất bại của đợt tích lũy lỏng lẻo vừa qua. Trong đó những cổ phiếu dẫn đầu cũng bị bán mạnh, có thể khiến thị trường tiếp tục giảm sâu hoặc mất nhiều thời gian để ổn định, chặt chẽ trở lại. Trước áp lực trên, dòng tiền vẫn còn ở ngoài thị trường quan sát mà chưa mạnh tay mua vào. Đối với nhà đầu tư mạo hiểm đã mua vào thăm dò, nhưng mối nguy hiểm có thể túm phải dao rơi. Một khi thị trường giảm mà chưa xác định được đâu là đáy thì rất khó tăng ngay trở lại ngay lập tức.
Theo các chuyên gia thì tỷ lệ đòn bẩy đã lên cao hàng chục nghìn tỷ đồng, nên nhiều khả năng thị trường bị bán ra là do hạ đòn bẩy tài chính. Cách đầu tư trong bối cảnh thị trường bước vào chu kỳ giảm điểm, là duy trì tỷ trọng tiền mặt cao trong tài khoản, chờ xu hướng rõ ràng rồi sẽ mua vào. Một số nhà đầu tư mạo hiểm, thì đây lại là cơ hội bắt đáy, để gia tăng tỷ trọng cổ phiếu, đón đầu xu hướng phục hồi.
Chứng khoán luôn có sự thu hút đối với đám đông suy nghĩ trái chiều nhau. Trong lúc mọi người đang kỳ vọng, đồn đoán thị trường sẽ tăng, nhưng cổ phiếu lại quay đầu giảm điểm rất mạnh. Chọn cổ phiếu nào để đầu tư để chiến thắng thị trường là điều vô cùng khó khăn. Một số cổ phiếu ít bị suy giảm lại là cổ phiếu của những doanh nghiệp cải tổ thành công vẫn thu hút dòng tiền lớn đổ vào đây. Thị trường đã có những phiên kéo hồi phục mạnh, nhưng đó lại lúc người nắm giữ cổ phiếu xả hàng. Cho nên, kinh nghiệm cho thấy, một khi các trụ bị gẫy, thị trường sẽ đảo chiều giảm mạnh. Áp lực chốt lời sẽ gia tăng, còn bên mua thì chờ bắt đáy với giá thấp với thái độ thăm dò thận trọng. Giới chuyên gia vẫn đồn đoán, kỳ vọng thị trường sẽ tiếp tục tăng điểm mạnh trong trung và dài hạn. Nếu ngắn hạn gặp nhiều có khăn, sụt giảm mạnh thì nguy cơ thị trường sụt giảm nữa là rất cao.
Thị trường đang đón nhận khá nhiều tin tốt, hấp dẫn kết quả kinh doanh khả quan của nhiều DN đã được công bố với lợi nhuận cao. Tuy nhiên, có lẽ thị trường đã tăng khá mạnh trong thời gian ngắn nên cần phải tiếp tục tích lũy thay vì tăng mạnh trở lại. Nhóm cổ phiếu dầu khí từng là tâm điểm kéo thị trường đi lên đã suy giảm mạnh. Dòng cổ phiếu này vẫn còn thu hút dòng tiền đổ vào đây nhưng không thể tạo được sự hấp dẫn như trước. Một nhóm ngành khác là bất động sản mới nhen nhóm tăng điểm được kỳ vọng dẫn sóng nhưng chỉ được vài phiên lại bị bán rất mạnh. Các nhóm cổ phiếu chứng khoán, xây dựng, vận tải cũng không còn nóng khiến cho thanh khoản sụt giảm. Điều này khiến giới phân tích lo ngại dòng tiền đã rút ra khỏi thị trường dẫn đến tình trạng bán tháo.
Tâm lý đám đông chi phối
Ở thị trường Việt Nam, các NĐT nhỏ lẻ chỉ thích mua vào là kiếm lời ngay, còn lỗ là sẵn sàng bán ra với bất cứ giá nào. Với tầm nhìn ngắn hạn thì khả năng kiếm lời và chiến thắng trên thị trường là không cao. Vì vậy, thị trường vẫn chịu sự tác động và biến động rất lớn của NĐT nhỏ lẻ. Thị trường đã tạo ra khá nhiều cơ hội cho NĐT kiếm lời nhưng cũng có thể sẽ lấy đi tất cả thành quả mà họ đạt được. Chứng khoán luôn cho người ta lợi nhuận lớn, nên cũng kéo theo rủi ro rất cao. Do vậy, dư địa của đòn bẩy vẫn rất lớn nếu thị trường tiếp tục giảm thì áp lực bán càng lớn thêm. Dù vậy, vẫn còn nhiều dự báo lạc quan khi dòng tiền tiếp tục đổ vào chứng khoán do các kênh đầu tư khác không còn hấp dẫn. Lãi suất tiết kiệm sụt giảm mạnh sẽ kéo theo làn sóng rút tiền đổ vào chứng khoán nên thị trường tiếp tục thu hút nguồn tiền mạnh hơn, tích cực để thu hút mọi nguồn lực vào đây. Trong ngắn hạn, thị trường khó thể tăng nóng giống như giai đoạn trước mà cần thời gian ổn định với mặt bằng giá mới. Vì vậy, NĐT ngắn hạn đừng quá kỳ vọng kiếm lời nhanh chóng mà đối diện với những hậu quả ngắn hạn khó lường.
Hiện tại, thị trường chung có thể sụt, nhưng nhiều cổ phiếu vẫn tăng tốc, bứt phá đạt lợi nhuận vài chục phần trăm, đây là điều mơ ước của nhiều NĐT. Tuy nhiên, lợi nhuận cao bao giờ cũng kèm theo rủi ro lớn. Cổ phiếu nào đã tăng giá quá nóng theo kiểu thẳng đứng thì nguy cơ đảo chiều, sụt giảm cũng rất lớn. Điều đó cho thấy không cổ phiếu nào có thể tăng mãi, hay giảm mãi được. Sau khi tăng nóng, vượt quá giá trị thực thì bất kể cổ phiếu tốt, cổ phiếu đầu cơ đều phải chịu sự giảm điểm, trở về mức giá mà thị trường chấp nhận nắm giữ và kỳ vọng cho đợt tăng mới. Điển hình như đợt sóng cổ phiếu dầu khí vừa qua, nhiều người mua vào ở mức thấp sau đó giá cứ tăng miệt mài lên tới 50%, thậm chí là 100%, giờ mới bị điều chỉnh khoảng 15% thì bán ra mức giá nào cũng có lợi nhuận.
Chơi chứng khoán, đầu tư chứng khoán hay thậm chí là chiến, là say máu với chứng khoán thì vẫn cần tính kỷ luật, sự kiên nhẫn. Tất nhiên, những điều này hình như không có đối với rất nhiều nhà đầu tư nhỏ, lẻ đang tham gia thị trường. Ở giai đoạn bất ổn nên ngưỡng giao dịch tăng, giảm là khá nhạy cảm và rất mong manh. Nhà đầu tư ngắn hạn tiếp tục chờ đợi thay vì tìm kiếm cơ hội lợi nhuận.
Hiện nay, cách đầu tư chứng khoán phổ biến nhất là chỉ mua đuổi khi thị trường đi lên. Thậm chí có khi lên tới đỉnh rồi, nhiều NĐT vẫn nhắm mắt mua vào để rồi bị nhốt trên đỉnh cao. Còn một khi thị trường đi xuống thì bán đổ, bán tháo bất kể là tốt hay xấu. Nếu cứ lao vào những vòng xoáy như thế thì chắc chắn sẽ dẫn đến sai lầm. Điều đó cho thấy tâm lý NĐT bị tác động tích cực, hay tiêu cực đều do đám đông diễn ra hàng ngày. Bài học mỗi người cần ghi nhớ là mua cổ phiếu giảm, bán khi tăng thì mới đem lại hiệu quả cao. Có những người trí nhớ ngắn, sẵn sàng quên ngay thất bại để ném tiền vào lúc thị trường đang ở mức cao. Có những người sợ mất tiền nhiều hơn nên thận trọng mà không dám lướt lát quá nhiều…”Dục tốc bất đạt”, ai càng mong muốn kiếm được nhiều tiền trên sàn chứng khoán thì lại bị mất tiền nhiều nhất hoặc kiếm được rất ít.
Theo DN&ĐT /Lifestyle
